Wat als de term long COVID niet bestond?

21-11-2022

Op dit moment zijn er veel zieke werknemers binnen organisaties die last hebben van long COVID. Deze diagnose creëert veel verwarring en onzekerheid voor zowel de zieke werknemer, de werkgever, de bedrijfsgeneeskundige zorg als voor de reguliere zorg. Laat staan dat het UWV hier enige vorm van duidelijkheid in kan creëren. Want wat is long COVID nu precies, wat kan er gedaan worden en wat is nu een goede re-integratie begeleiding? Of is hier integratie in zijn geheel niet aan de orde?

Is long COVID eigenlijk wel aan de orde?

Er wordt op dit moment veel onderzoek gedaan naar de daadwerkelijke oorzaak en gevolgen van long COVID. De vraag blijft echter of iedereen die long COVID heeft of zegt te hebben het ook daadwerkelijk heeft. We hebben een nieuwe term hebben en hebben deze geplakt op een grote groep mensen die enigszins overeenkomstige kenmerken hebben. Dit doordat ze dezelfde klachten hebben, in dezelfde periode ziek zijn geworden of dezelfde aanloop hebben voorafgaand aan een uitval in werk. De kritische vraag is echter altijd dubbel. Heeft iemand die aangeeft dat diegene long COVID heeft ook daadwerkelijk long COVID of is er wat anders aan de hand?

Blijf Kritisch

Laten we eens kijken naar het verleden. In de afgelopen jaren zijn er meerdere arbeid gerelateerde ziektebeelden geweest die ook sterk gedragen werden door en in de media. Denk aan hyperventilatie, sickbuildingsyndroom, RSI gerelateerde klachten en burn-out gerelateerde krachten. Allemaal arbeid gerelateerde ziektebeelden die veel besproken werden in de media en vervolgens ook vaak als reden van uitval werden geduid door bedrijfsgeneeskundige, werkgever, huisarts of werknemer. Ik moet hier wel meteen bij opmerken dat long COVID niet alleen of per definitie werk gerelateerd is. Omdat er echter veel een maatschappelijke aandacht is voor deze ziektebeelden zijn er ook mensen die zich hier makkelijk achter verschuilen. Wij noemen dit de doelgroep die winst wil creëren uit ziekte. Het betreft mensen die al dan niet daadwerkelijke klachten hebben waarom arbeid misschien nu niet mogelijk is, maar zich liever verschuilen onder dit etiket omdat het maatschappelijke geaccepteerd is. Er zijn ook mensen die niets onder de leden hebben en graag van deze gelegenheid gebruik maken. Een goede kritische casemanager in samenwerking met een goede bedrijfsgeneeskundige of praktijkondersteuner weet heel snel om welke mensen het gaat. Wees als werkgever hier ook kritisch en oprecht in. Houd daarnaast wel in gedachten dat iedereen in de afgelopen periode heel hard heeft moeten werken en op zijn tenen heeft moeten lopen en daar vervolgens zeker klachten van heeft kunnen krijgen wat betreft overspanning of overbelasting. Dat wil echter nog niet zeggen dat er sprake is van long COVID klachten.

Het gaat niet om het etiketje

Vervolgens creëert het label long COVID ook een vorm van gemakzucht: tot hier en niet verder te onderzoeken. Als je wel daadwerkelijke gezondheidsbeperkingen hebt die overeenkomen met het beeld van long COVID, durf dan ook kritisch te zijn wat er daadwerkelijk aan de hand zou zijn als de naam long COVID niet zou bestaan. Wat zijn dan de beperkingen waar je als werknemer tegenaan loopt? Wie of wat is er nodig om je goed te begeleiden of om te re-integreren? Ook voor de re-integratie adviseurs is het heel belangrijk om deze kritische vraag te stellen om zo een goed re-integratie traject te kunnen ondersteunen. Het gaat namelijk niet om het etiketje wat iemand op zijn voorhoofd heeft, maar de daadwerkelijke beperkingen die iemand in relatie tot arbeid ervaart. Dit klinkt natuurlijk logisch en daar is iedereen het zeker mee eens. Toch gaat het nu in de praktijk heel anders. Dit heeft te maken met een zeer overspannen bedrijfsgeneeskundige zorg in Nederland, de overladen gezondheidszorg in Nederland die weinig tijd en ruimte heeft en de zeer overspannen arbeidsmarkt. Zowel in de tekorten aan personeel als mede het gebrek binnen de organisaties aan het goed en duurzaam aansturen van werknemers. Alles moet nu snel en op het hoogste niveau van kwaliteit. Laten we daar even met zijn allen mee stoppen en laten we elkaar oprechte kritische vragen stellen: wat is er nu daadwerkelijk aan de hand? Wat maakt dat deze persoon op dit moment niet dat kan doen wat hij of zij deed qua werkzaamheden? En wat is er nu allemaal gebeurd met deze persoon in de afgelopen periode, zowel fysiek als mentaal, als we het label long COVID niet zouden hanteren? 

Verlies als traumatische ervaring

Je zult zien dat vele medewerkers te maken hebben gehad met een traumatische ervaring wat betreft afwijzing, schuld, vereenzaming en angst. We hebben gedacht dood te zullen gaan en dat vergt specifieke begeleiding tot herstel. Je zult ook zien dat veel medewerkers kampen met het verlies van hun eigen lichaam in kleine of grote mate. Verlies in capaciteit, energie of in het vertrouwen van het lichaam. Hierbij is zowel een fysiek als mentaal proces nodig in het herstel. Er zijn ook mensen die mogelijkheden volledig hebben verloren, als gevolg dat zij COVID hebben gehad en ook andere aandoeningen hebben gekregen, of dat deze opeens duidelijk zijn geworden door het labelen van dit ziektebeeld. Ook dit heeft forse impact op de werknemer.

Plak niet te snel de sticker, maar blijf kritisch

Kortom ons advies is wees kritisch en plak niet te snel de sticker long COVID op een re-integratie dossier. Maar ga goed en grondig kijken welke oorzaken en gevolgen er specifiek zijn en van welke beperkingen de werknemer feitelijk het meest belast heeft. Want dan kan je, in overleg met de bedrijfsgeneeskundige, goede revalidatie en goede re-integratie trajecten starten en begeleiden. Waarbij het nog niet zeker is of de werknemer weer gedeeltelijk of volledig kan terugkeren naar werk maar waarbij wel de juiste stappen worden genomen en het risico vermeden wordt dat medewerker vroegtijdig overbelast wordt, wat ook weer zijn weerslag zal hebben op het verdere herstel en terugkeer in het arbeidsproces. 

Dit artikel is geschreven door Eva Vester-Vles

Wie Eva kent, zal zich kunnen vinden in de volgende woorden die haar omschrijven: veelzijdig, deskundig, doortastend en betrokken.

Wil je meer weten over de expertise en het trainingsaanbod van de Verander Groep? Klik dan op de link.

Dit artikel delen:

Deze website maakt gebruik van cookies

Deze website gebruikt cookies. Door gebruik te maken van deze website, geef je aan akkoord te zijn met het gebruik van cookies. Lees meer

Sluiten